శివానందలహరీ Shivananda Lahari

   శివానందలహరీ

కళాభ్యాం చూడాలంకృతశశికళాభ్యాం నిజతపః-

ఫలాభ్యాం భక్తేషు ప్రకటితఫలాభ్యాం భవతు మే |

శివాభ్యామస్తోకత్రిభువనశివాభ్యాం హృది పున-

ర్భవాభ్యామానందస్ఫురదనుభవాభ్యాం నతిరియమ్ || ౧ ||

గళంతీ శంభో త్వచ్చరితసరితః కిల్బిషరజో

దళంతీ ధీకుల్యాసరణిషు పతంతీ విజయతామ్ |

దిశంతీ సంసారభ్రమణపరితాపోపశమనం

వసంతీ మచ్చేతోహ్రదభువి శివానందలహరీ || ౨ ||

త్రయీవేద్యం హృద్యం త్రిపురహరమాద్యం త్రినయనం

జటాభారోదారం చలదురగహారం మృగధరమ్ |

మహాదేవం దేవం మయి సదయభావం పశుపతిం

చిదాలంబం సాంబం శివమతివిడంబం హృది భజే || ౩ ||

సహస్రం వర్తంతే జగతి విబుధాః క్షుద్రఫలదా

న మన్యే స్వప్నే వా తదనుసరణం తత్కృతఫలమ్ |

హరిబ్రహ్మాదీనామాపి నికటభాజామసులభం

చిరం యాచే శంభో తవ పదాంభోజభజనమ్ || ౪ ||

స్మృతౌ శాస్త్రే వైద్యే శకునకవితాగానఫణితౌ

పురాణే మంత్రే వా స్తుతినటనహాస్యేష్వచతురః |

కథం రాజ్ఞాం ప్రీతిర్భవతి మయి కోఽహం పశుపతే

పశుం మాం సర్వజ్ఞ ప్రథిత కృపయా పాలయ విభో || ౫ ||

ఘటో వా మృత్పిండోఽప్యణురపి చ ధూమోఽగ్నిరచలః

పటో వా తంతుర్వా పరిహరతి కిం ఘోరశమనమ్ |

వృథా కంఠక్షోభం వహసి తరసా తర్కవచసా

పదాంభోజం శంభోర్భజ పరమసౌఖ్యం వ్రజ సుధీః || ౬ ||

మనస్తే పాదాబ్జే నివసతు వచః స్తోత్రఫణితౌ

కరౌ చాభ్యర్చాయాం శ్రుతిరపి కథాకర్ణనవిధౌ |

తవ ధ్యానే బుద్ధిర్నయనయుగళం మూర్తివిభవే

పరగ్రంథాన్కైర్వా పరమశివ జానే పరమతః || ౭ ||

యథా బుద్ధిః శుక్తౌ రజతమితి కాచాశ్మని మణి-

ర్జలే పైష్టే క్షీరం భవతి మృగతృష్ణాసు సలిలమ్ |

తథా దేవభ్రాంత్యా భజతి భవదన్యం జడజనో

మహాదేవేశం త్వాం మనసి చ న మత్వా పశుపతే || ౮ ||

గభీరే కాసారే విశతి విజనే ఘోరవిపినే

విశాలే శైలే చ భ్రమతి కుసుమార్థం జడమతిః |

సమర్ప్యైకం చేతఃసరసిజముమానాథ భవతే

సుఖేనావస్థాతుం జన ఇహ న జానాతి కిమహో || ౯ ||

నరత్వం దేవత్వం నగవనమృగత్వం మశకతా

పశుత్వం కీటత్వం భవతు విహగత్వాది జననమ్ |

సదా త్వత్పాదాబ్జస్మరణపరమానందలహరీ-

విహారాసక్తం చేద్ధృదయమిహ కిం తేన వపుషా || ౧౦ ||

వటుర్వా గేహీ వా యతిరపి జటీ వా తదితరో

నరో వా యః కశ్చిద్భవతు భవ కిం తేన భవతి |

యదీయం హృత్పద్మం యది భవదధీనం పశుపతే

తదీయస్త్వం శంభో భవసి భవభారం చ వహసి || ౧౧ ||

గుహాయాం గేహే వా బహిరపి వనే వాఽద్రిశిఖరే

జలే వా వహ్నౌ వా వసతు వసతేః కిం వద ఫలమ్ |

సదా యస్యైవాంతఃకరణమపి శంభో తవ పదే

స్థితం చేద్యోగోఽసౌ స చ పరమయోగీ స చ సుఖీ || ౧౨ ||

అసారే సంసారే నిజభజనదూరే జడధియా

భ్రమంతం మామంధం పరమకృపయా పాతుముచితమ్ |

మదన్యః కో దీనస్తవ కృపణరక్షాతినిపుణ-

స్త్వదన్యః కో వా మే త్రిజగతి శరణ్యః పశుపతే || ౧౩ ||

ప్రభుస్త్వం దీనానాం ఖలు పరమబంధుః పశుపతే

ప్రముఖ్యోఽహం తేషామపి కిముత బంధుత్వమనయోః |

త్వయైవ క్షంతవ్యాః శివ మదపరాధాశ్చ సకలాః

ప్రయత్నాత్కర్తవ్యం మదవనమియం బంధుసరణిః || ౧౪ ||

ఉపేక్షా నో చేత్కిం న హరసి భవద్ధ్యానవిముఖాం

దురాశాభూయిష్ఠాం విధిలిపిమశక్తో యది భవాన్ |

శిరస్తద్వైధాత్రం న నఖలు సువృత్తం పశుపతే

కథం వా నిర్యత్నం కరనఖముఖేనైవ లులితమ్ || ౧౫ ||

విరించిర్దీర్ఘాయుర్భవతు భవతా తత్పరశిర-

శ్చతుష్కం సంరక్ష్యం స ఖలు భువి దైన్యం లిఖితవాన్ |

విచారః కో వా మాం విశద కృపయా పాతి శివ తే

కటాక్షవ్యాపారః స్వయమపి చ దీనావనపరః || ౧౬ ||

ఫలాద్వా పుణ్యానాం మయి కరుణయా వా త్వయి విభో

ప్రసన్నేపి స్వామిన్ భవదమలపాదాబ్జయుగళమ్ |

కథం పశ్యేయం మాం స్థగయతి నమః సంభ్రమజుషాం

నిలింపానాం శ్రేణిర్నిజకనకమాణిక్యమకుటైః || ౧౭ ||

త్వమేకో లోకానాం పరమఫలదో దివ్యపదవీం

వహంతస్త్వన్మూలాం పునరపి భజంతే హరిముఖాః |

కియద్వా దాక్షిణ్యం తవ శివ మదాశా చ కియతీ

కదా వా మద్రక్షాం వహసి కరుణాపూరితదృశా || ౧౮ ||

దురాశాభూయిష్ఠే దురధిపగృహద్వారఘటకే

దురంతే సంసారే దురితనిలయే దుఃఖజనకే |

మదాయాసం కిం న వ్యపనయసి కస్యోపకృతయే

వదేయం ప్రీతిశ్చేత్తవ శివ కృతార్థాః ఖలు వయమ్ || ౧౯ ||

సదా మోహాటవ్యాం చరతి యువతీనాం కుచగిరౌ

నటత్యాశాశాఖాస్వటతి ఝటితి స్వైరమభితః |

కపాలిన్ భిక్షో మే హృదయకపిమత్యంతచపలం

దృఢం భక్త్యా బద్ధ్వా శివ భవదధీనం కురు విభో || ౨౦ ||

ధృతిస్తంభాధారాం దృఢగుణనిబద్ధాం సగమనాం

విచిత్రాం పద్మాఢ్యాం ప్రతిదివససన్మార్గఘటితామ్ |

స్మరారే మచ్చేతఃస్ఫుటపటకుటీం ప్రాప్య విశదాం

జయ స్వామిన్ శక్త్యా సహ శివగణైః సేవిత విభో || ౨౧ ||

ప్రలోభాద్యైరర్థాహరణపరతంత్రో ధనిగృహే

ప్రవేశోద్యుక్తః సన్భ్రమతి బహుధా తస్కరపతే |

ఇమం చేతశ్చోరం కథమిహ సహే శంకర విభో

తవాధీనం కృత్వా మయి నిరపరాధే కురు కృపామ్ || ౨౨ ||

కరోమి త్వత్పూజాం సపది సుఖదో మే భవ విభో

విధిత్వం విష్ణుత్వం దిశసి ఖలు తస్యాః ఫలమితి |

పునశ్చ త్వాం ద్రష్టుం దివి భువి వహన్ పక్షిమృగతా-

మదృష్ట్వా తత్ఖేదం కథమిహ సహే శంకర విభో || ౨౩ ||

కదా వా కైలాసే కనకమణిసౌధే సహగణై-

ర్వసన్ శంభోరగ్రే స్ఫుటఘటితమూర్ధాంజలిపుటః |

విభో సాంబ స్వామిన్పరమశివ పాహీతి నిగద-

న్విధాతౄణాం కల్పాన్ క్షణమివ వినేష్యామి సుఖతః || ౨౪ ||

స్తవైర్బ్రహ్మాదీనాం జయజయవచోభిర్నియమినాం

గణానాం కేళీభిర్మదకలమహోక్షస్య కకుది |

స్థితం నీలగ్రీవం త్రినయనముమాశ్లిష్టవపుషం

కదా త్వాం పశ్యేయం కరధృతమృగం ఖండపరశుమ్ || ౨౫ ||

కదా వా త్వాం దృష్ట్వా గిరిశ తవ భవ్యాంఘ్రియుగళం

గృహీత్వా హస్తాభ్యాం శిరసి నయనే వక్షసి వహన్ |

సమాశ్లిష్యాఘ్రాయ స్ఫుటజలజగంధాన్పరిమలా-

నలాభ్యాం బ్రహ్మాద్యైర్ముదమనుభవిష్యామి హృదయే || ౨౬ ||

కరస్థే హేమాద్రౌ గిరిశ నికటస్థే ధనపతౌ

గృహస్థే స్వర్భూజాఽమరసురభిచింతామణిగణే |

శిరస్థే శీతాంశౌ చరణయుగళస్థేఽఖిలశుభే

కమర్థం దాస్యేఽహం భవతు భవదర్థం మమ మనః || ౨౭ ||

సారూప్యం తవ పూజనే శివ మహాదేవేతి సంకీర్తనే

సామీప్యం శివభక్తిధుర్యజనతాసాంగత్యసంభాషణే |

సాలోక్యం చ చరాచరాత్మకతనుధ్యానే భవానీపతే

సాయుజ్యం మమ సిద్ధమత్ర భవతి స్వామిన్కృతార్థోఽస్మ్యహమ్ || ౨౮ ||

త్వత్పాదాంబుజమర్చయామి పరమం త్వాం చింతయామ్యన్వహం

త్వామీశం శరణం వ్రజామి వచసా త్వామేవ యాచే విభో |

వీక్షాం మే దిశ చాక్షుషీం సకరుణాం దివ్యైశ్చిరం ప్రార్థితాం

శంభో లోకగురో మదీయమనసః సౌఖ్యోపదేశం కురు || ౨౯ ||

వస్త్రోద్ధూతవిధౌ సహస్రకరతా పుష్పార్చనే విష్ణుతా

గంధే గంధవహాత్మతాఽన్నపచనే బర్హిర్ముఖాధ్యక్షతా |

పాత్రే కాంచనగర్భతాస్తి మయి చేద్బాలేందుచూడామణే

శుశ్రూషాం కరవాణి తే పశుపతే స్వామింస్త్రిలోకీగురో || ౩౦ ||

నాలం వా పరమోపకారకమిదం త్వేకం పశూనాం పతే

పశ్యన్కుక్షిగతాంశ్చరాచరగణాన్బాహ్యస్థితాన్రక్షితుమ్ |

సర్వామర్త్యపలాయనౌషధమతిజ్వాలాకరం భీకరం

నిక్షిప్తం గరళం గళే న గిళితం నోద్గీర్ణమేవ త్వయా || ౩౧ ||

జ్వాలోగ్రః సకలామరాతిభయదః క్ష్వేళః కథం వా త్వయా

దృష్టః కిం చ కరే ధృతః కరతలే కిం పక్వజంబూఫలమ్ |

జిహ్వాయాం నిహితశ్చ సిద్ధఘుటికా వా కంఠదేశే భృతః

కిం తే నీలమణిర్విభూషణమయం శంభో మహాత్మన్వద || ౩౨ ||

నాలం వా సకృదేవ దేవ భవతః సేవా నతిర్వా నుతిః

పూజా వా స్మరణం కథాశ్రవణమప్యాలోకనం మాదృశామ్ |

స్వామిన్నస్థిరదేవతానుసరణాయాసేన కిం లభ్యతే

కా వా ముక్తిరితః కుతో భవతి చేత్కిం ప్రార్థనీయం తదా || ౩౩ ||

కిం బ్రూమస్తవ సాహసం పశుపతే కస్యాస్తి శంభో భవ-

ద్ధైర్యం చేదృశమాత్మనః స్థితిరియం చాన్యైః కథం లభ్యతే |

భ్రశ్యద్దేవగణం త్రసన్మునిగణం నశ్యత్ప్రపంచం లయం

పశ్యన్నిర్భయ ఏక ఏవ విహరత్యానందసాంద్రో భవాన్ || ౩౪ ||

యోగక్షేమధురంధరస్య సకలశ్రేయఃప్రదోద్యోగినో

దృష్టాదృష్టమతోపదేశకృతినో బాహ్యాంతరవ్యాపినః |

సర్వజ్ఞస్య దయాకరస్య భవతః కిం వేదితవ్యం మయా

శంభో త్వం పరమాంతరంగ ఇతి మే చిత్తే స్మరామ్యన్వహమ్ || ౩౫ ||

భక్తో భక్తిగుణావృతే ముదమృతాపూర్ణే ప్రసన్నే మనః

కుంభే సాంబ తవాంఘ్రిపల్లవయుగం సంస్థాప్య సంవిత్ఫలమ్ |

సత్వం మంత్రముదీరయన్నిజశరీరాగారశుద్ధిం వహ-

న్పుణ్యాహం ప్రకటీకరోమి రుచిరం కళ్యాణమాపాదయన్ || ౩౬ ||

ఆమ్నాయాంబుధిమాదరేణ సుమనఃసంఘాః సముద్యన్మనో

మంథానం దృఢభక్తిరజ్జుసహితం కృత్వా మథిత్వా తతః |

సోమం కల్పతరుం సుపర్వసురభిం చింతామణిం ధీమతాం

నిత్యానందసుధాం నిరంతరరమాసౌభాగ్యమాతన్వతే || ౩౭ ||

ప్రాక్పుణ్యాచలమార్గదర్శితసుధామూర్తిః ప్రసన్నః శివః

సోమః సద్గుణసేవితో మృగధరః పూర్ణస్తమోమోచకః |

చేతః పుష్కరలక్షితో భవతి చేదానందపాథోనిధిః

ప్రాగల్భ్యేన విజృంభతే సుమనసాం వృత్తిస్తదా జాయతే || ౩౮ ||

ధర్మో మే చతురంఘ్రికః సుచరితః పాపం వినాశం గతం

కామక్రోధమదాదయో విగళితాః కాలాః సుఖావిష్కృతాః |

జ్ఞానానందమహౌషధిః సుఫలితా కైవల్యనాథే సదా

మాన్యే మానసపుండరీకనగరే రాజావతంసే స్థితే || ౩౯ ||

ధీయంత్రేణ వచోఘటేన కవితాకుల్యోపకుల్యాక్రమై-

రానీతైశ్చ సదాశివస్య చరితాంభోరాశిదివ్యామృతైః |

హృత్కేదారయుతాశ్చ భక్తికలమాః సాఫల్యమాతన్వతే

దుర్భిక్షాన్మమ సేవకస్య భగవన్విశ్వేశ భీతిః కుతః || ౪౦ ||